Walki o Strugę - 5 sierpnia 1944
| fb.com: | |
|---|---|
| opub.: | 2019-08-09, 07:00 |
| data powiązana: | 1944-08-05 |
| tagi: | II Wojna Światowa Dokumenty AK Rejon II Celków - Marki |
Waffen SS – Wehrmacht
Jednostki niemieckie podjęły kolejny atak na Okuniew. Do akcji przygotowano około 30. Czołgów Panzer IV
Z dziennika działań bojowych batalionu.
We wczesnych godzinach porannych 5.8.1944 r., po pobraniu zaopatrzenia, batalion opuścił stanowiska przygotowane do obrony okrężnej na zachód od Żwiru, aby przeprowadzić atak na przez Wesołą w kierunku Okuniewa ………….. Skład batalionu: 7. Kompania (kompania wysunięta), 5. Kompania, 6. Kompania, 8. Kompania. ……….. Wdarto się do silnie obsadzonego przez nieprzyjaciela lasu na północ od Wesołej i Woli Grzybowskiej. ………. Zniszczono przy tym cały szereg rusznic przeciwpancernych i najcięższych karabinów maszynowych. …. Siły pancerne w twardej walce osiągnęły pierwszy cel natarcia, miejsce zbiegu dróg 1,5 km na północny zachód od wzgórza 106. 7. Kompania utworzyła wokół skrzyżowania na wschód i północ przeciwpancerną pozycję ryglową.
Drugi cel natarcia zaatakowano po południu, po silnym przygotowaniu artyleryjskimi ostrzale z moździerzy, ………. Posuwający się szybko do przodu pluton (3 PanzeryIV) bez grenadierów został na krótko przed dotarciem do celu całkowicie wyeliminowany z walki przez artylerię przeciwpancerna. …. Na rozkaz z pułku natarcie wstrzymano. Batalion otrzymał rozkaz marszu do Zacisza, aby pobrać tam zaopatrzenie, dokonać napraw i doprowadzić do porządku swój rzut bojowy.
Ostatecznie i ten atak na Okuniew się nie powiódł. Wieczorem 5. Sierpnia bitwa pancerna pod Okuniewem dobiegła końca.
Pod Warką wojska radzieckie poszerzały swój przyczółek na zachodnim brzegu Wisły. Dowództwo 9. Armii niemieckiej nakazało wycofać z bitwy pod Okuniewem dywizję „Hermann Goering”. Gdy czołgi II Batalionu prowadziły 5. sierpnia natarcie na Okuniew, główne sił dywizji były już w marszu na nowe pozycje. Czołgi dywizji przechodziły przez Pragę, Legionowo, Modlin. W dywizji pozostały 54 czołgi Panzer IV, ale w gotowości bojowej meldowano zaledwie 10 z nich.
Armia Czerwona
Z Dziennika działań bojowych 2. Armii Pancernej od 1 lipca do 8 sierpnia 1944 roku.
5. sierpień 1944 r. Przeciwnik w drugiej połowie dnia siłami 5. Dywizji Pancernej SS „Wiking”, 3. Dywizji Pancernej SS „Martwa Głowa” i częścią sił Dywizji Pancernej „Hermann Goering”, niejednokrotnie przechodził do ataku w sile 15-20 czołgów z piechota z rejonów: Michałów – kompania piechoty z 10. Czołgami, Krutki, Małków – 20-25 czołgów z piechotą, Leśniakowizna – 30 czołgów z piechotą i Okuniew – 10-15 czołgów. Wszystkie ataki przeciwnika zostały odbite. W ciągu dnia walk zniszczono do 50. czołgów przeciwnika.
Meldunek sztabu 2. Armii Pancernej 1944-08-05, godzina. 12.00
Do Szefa Sztabu I Frontu Białoruskiego.
Do Szefa Sztabu Wojsk Pancernych i Zmotoryzowanych I Frontu Białoruskiego.
Боевое донесение штаба 2 ТА № O112/ОП 5.8.44 g.12.00
1. Przeciwnik siłami Dywizji Pancernej SS „Martwa Głowa”, Dywizji Pancernej „Hermannn Göring”, Dywizji Pancernej SS „Wiking”, 19. Dywizji Pancernej i 73 Dywizji Piechoty, batalionu szturmowego, 24 batalionu budowlanego, oddziałów artyleryjskich – o 11.00 trzeciego sierpnia przeszedł do natarcia na pozycje 3. Korpusu pancernego i 8. Korpusu Pancernego Gwardii z kierunków: Radzymin – 40 czołgów, Klembów – 40 czołgów i transporterów opancerzonych, Struga – 20 czołgów z piechotą, Turów – 18 czołgów z piechotą, z lasu 2 km. Na południowy zachód od Okuniewa – 16 czołgów z batalionem piechoty, Krasze stare – 20 czołgów i pociąg pancerny operujący z rejonu Zielonki.
2. Druga Armia Pancerna trzeciego sierpnia – 3. Korpus Pancerny i cześć sił 8. Korpusu Pancernego Gwardii prowadziła walki z czołgami i piechotą przeciwnika.
50. i 51. Brygada Pancerna prowadzili walkę z przeważającymi siłami przeciwnika na rubieży: Duczki, linia kolejowa, idąca przez Wołomin, Nadarzyn – poniosły duże straty i z rejonu walk nie wyszły, za wyjątkiem kilku czołgów i 46 żołnierzy Zmotoryzowanego Batalionu 50. Brygady Pancernej.
Straty armii: spalone i zniszczone czołgi i samobieżne pojazdy – 58, z czego 42 zostały na terenie zajętym przeciwnikiem. Zniszczono dział różnych kalibrów – 16, samochodów – 17, karabinów maszynowych – 5, zabitych – 126, rannych – 387.
Zostali ranni i pozostali na terytorium zajętym przez przeciwnika: dowódcy 50. i 51. Brygady Pancernej – Bohater Związku Radzieckiego pułkownik Mirwoda, major Fundowny wraz ze swoimi sztabami.
Skład osobowy 50. I 51. Brygady pancernej walczyli bohatersko: załoga jednego czołgu podpaliła 7 niemieckich czołgów różnych typów.
3. Straty spowodowane przeciwnikowi: zniszczono czołgi różnych typów – 109, pojazdy samochodowe – 120, moździerzy – 19, karabinów maszynowych – 32, magazynów amunicyjnych – 2, transporterów opancerzonych – 36, armat – 18, rowerów – 10, żołnierzy i oficerów – 3405. Uszkodzono transporterów opancerzonych – 25.
Naczelnik Sztabu Armii Pułkownik - I. Bazanow
Naczelnik Oddziału Operacyjnego pułkownik – G. Klein
[w zastępstwie meldunek podpisał Major Gwardii – podpis nieczytelny]
Armia Krajowa
Z relacji Romana Grabowskiego ps. „Dziadek”
5 sierpnia kompania opuściła Ręczaje udając się bocznymi drogami w kierunku na Poświętne. Przyłączyło się do nas kilkunastu czołgistów radzieckich. Mieliśmy zamiar przebić się przez front i włączyć do nacierających jednostek polskich. Jednakże patrole nasze zaobserwowały przemieszczające się traktem z Poświętnego na Ręczaje niemieckie jednostki 3 dywizji pancernej „Totenkopf” . Na bocznych drogach w okolicy Poświętnego dochodziło często do wymiany ognia z patrolami niemieckimi stanowiącymi ubezpieczenie jednostek pancernych zamykających od wschodu ewentualny odwrót z okrążenia czołgów radzieckich. Wówczas w dowództwie naszego oddziału nastąpiła zmiana decyzji. Zamiast dalszego przebijania się na wschód , które groziło całkowitym rozbiciem oddziału i nie dawało żadnej możliwości połączenia się z frontowymi oddziałami wojska polskiego, postanowiliśmy zmienić kierunek na południowo zachodni i przenieść się w lasy okuniewskie. Wycofaliśmy się z Poświętnego i drobnymi oddziałami przeniknęliśmy w lasy na północny zachód Okuniewa. W drodze tej kilkakrotnie w drobnych osiedlach i wioskach omijaliśmy oddziały czołgów niemieckich dywizji „Totenkopf” wycofane z frontu i gotowe w każdej chwili uderzyć na wycofujące się czołgi radzieckie. Na szerokich przesiekach leśnych spotykaliśmy niemieckie czołgi patrolujące, które broniły przejścia z północnej części lasu na południe, czatują nie tylko na czołgi , ale i na grupy żołnierzy radzieckich wydostających się z okrążenia. My forsując takie przesieki dwukrotnie znaleźliśmy się pod ogniem karabinów maszynowych z patrolującego czołgu. Kilkunastoosobowa grupa czołgów radzieckich przez kilka dni była razem z nami. Prowadziliśmy wspólnie walki leśne z patrolami niemieckimi dozorującymi niektóre kwatery lasu w pobliżu osiedli, gdzie stacjonowały czołgi dywizji „Totenkopf” . Później jednak większość czołgów odłączyła się kierując się pojedynczo lub po dwóch lasami w stronę Mińska Mazowieckiego.
Walki o Strugę - 9 sierpnia 1944
Antoni Widomski
Źródła:
Albin Furczak ps. "Alf", W pancernym kotle, Stolica Nr 36 (1955) 8 września 1985 r., Warszawa
Roman Grabowski ps. „Dziadek”, Walki powstańcze II Rejonu "Celków" w Markach VII Obwodu AK "Obroża", maszynopis, Marki 2002
Norbert Bączyk, Czołgi Hermanna Göringa pod Warszawą, Technika wojskowa. Historia. Numer specjalny 5/2017, Division Hermann Göring pod Warszawą
Centralne Archiwum Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej
