Pociąg do historii - portal historyczny miasta Marki

Pomnik w kształcie obelisku-głazu upamiętnia śmierć około 60 cywili-mieszkańców Strugi, Marek, Pustelnika i Zielonki rozstrzelanych przez hitlerowców 30 lipca 1944 r. Był to odwet stacjonujących wówczas w Zielonce i Markach wojsk niemieckich za akcje zbrojne przeprowadzone przez Armię Krajową i okoliczną ludność, w których zginęło kilku żołnierzy niemieckich. Na pomniku umieszczono napis:

Mieszkańcom Marek, Pustelnika, Strugi, Zielonki, Rościszewa rozstrzelanym W dniu 31 lipca 1944 r. przez hitlerowskiego okupanta. Społeczeństwo Zielonki, Marek i Pustelnika.

Pomnik został uroczyście odsłonięty w trzydziestą rocznicę zbrodni. Inicjatorem budowy były rodziny zamordowanych i środowisko kombatantów oraz Michał Mroziński z Zielonki. Nie znamy autora projektu pomnika.
Tuż przy pomniku dzięki staraniom Mariana Ryszarda Sawickiego umieszczono drewniany krzyż z zamieszczoną listą zamordowanych oraz powieszono na drogach i leśnych duktach tabliczki informujące, jak dojść do miejsca kaźni.

W odległości 20 m od pomnika znajduje się wykonany z lastryko krzyż z napisem „Miejsce egzekucji”. Metalowe ogrodzenie krzyża również społecznie wykonał Marian Ryszard Sawicki.

Zbigniew PACIOREK:
Marki: dzieje, tradycja, kultura
Marki, Urząd Miasta Marki, 2004