Siedziba Mareckiego Ośrodka Kultury
| fb.com: | |
|---|---|
| opub.: | 2016-04-01, 08:00 |
| tagi: | Marecki Ośrodek Kultury Miejsca Pamięci Narodowej |
Najstarsza wzmianka pisana dotycząca szkoły w Markach zamieszczona jest w Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego, gdzie czytamy: „..po urządzeniu wsi w 1820 r. było 55 rolników, prócz tego wieś posiadała jedną osadę szkolną, jedną karczemną i jedną dla gajowego .”
Według mapy z 1820 r. przedstawiającej Marki, szkoła ta usytuowana była w okolicach dzisiejszego Mareckiego Ośrodka Kultury przy uI. Fabrycznej . Wiemy też, że bezpośrednio do szkoły przylegał ogród, którego uprawa przynosiła zapewne dodatkowe dochody. Była to szkoła elementarna, utrzymywana z funduszów rządowych, której głównym zadaniem była nauka dzieci czytania, pisania i podstaw matematyki .
John i Alfred Briggsowie, budowniczowie i właściciele fabryki przędzalniczej w Markach, wybudowali w końcu lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia również osiedle robotnicze dla zatrudnionych w fabryce pracowników. Centralnym budynkiem tego osiedla oraz najbardziej okazałym pod względem architektonicznym jest wzniesiony w 2. połowie lat osiemdziesiątych XIX w. gmach mieszczący szkolę podstawową, zwaną wówczas elementarną.
Budynek szkolny zbudowano u zbiegu dzisiejszych al. Piłsudskiego i ul. Fabrycznej, kilka metrów od torów kolejki wąskotorowej kursującej na trasie Warszawa—Radzymin, tuż przy szosie radzymińskiej.
Jest to budowla jednopiętrowa z wkomponowaną wieżą zwieńczoną ok. dwumetrową metalową (miedzianą) „antenką”. Gmach szkoły (podobnie jak i osiedla robotniczego oraz kościoła) wymurowano z produkowanej wówczas ręcznie w mareckich cegielniach, wypalanej na ciemnoczerwony kolor cegły. Stylem architektonicznym budynek podobny był (zresztą jak cały kompleks osiedla robotniczego) do budynków szkolnych budowanych w Bradford (Anglia) skąd pochodziła rodzina Briggsów.
Projektantem tego budynku, a także fabryki i osiedla robotniczego był Edward Lilpop.
Na parterze szkoły mieściły się dwie sale lekcyjne, szatnia oraz pokój dla nauczycieli. Na piętrze znajdowały się trzy sale lekcyjne, nieco większe od tych na parterze. W wieżyczce budynku znajdowało się mieszkanie dla nauczyciela. Dach szkoły pokryty był najpierw ceramiczną dachówką, później blachą. Natomiast wieża zapewne od samego początku pokryta była blachą. Na wieży umieszczony był zegar.
Czas powstania szkoły mareckiej przypadł na okres nasilonej rusyfikacji Królestwa Polskiego, w granicach którego znajdowały się wówczas Marki. Po upadku powstania styczniowego, w 1865 r. językiem wykładowym był rosyjski, a na język polski przypadały zaledwie 1-2 godziny lekcyjne tygodniowo. Nauka w szkole elementarnej trwała 4 lata. Kładziono nacisk na opanowanie umiejętności pisania, czytania i, jak to wtedy nazywano, rachowania.
W opisywanym budynku, nazwanym nieco później Szkołą Podstawową nr 1 w Markach, zajęcia szkolne odbywały się przez blisko 100 lat. Od 1984 r. mieści się tu siedziba Mareckiego Ośrodka Kultury.
zaczerpnięto z publikacji
Zbigniew PACIOREK
Marki: dzieje, tradycja, kultura. Marki
Urząd Miasta Marki, 2004
Zbigniew PACIOREK:
Marki: dzieje, tradycja, kultura
Marki, Urząd Miasta Marki, 2004
